Undersøkelser og rapporter gjort i løpet av de siste årtier peker dessverre på at den anadrome fiskebestanden i Sausvassdraget per i dag er redusert.
I dag legger VRL fram statusrapporten for villaksen. Fortsatt er rømt oppdrettslaks og lakselus de største truslene. Spesielt ille er situasjonen i Vest- og Midt-Norge. Situasjonen har ikke blitt bedre, til tross for flere tiltak.
Nygått laks er vanligvis sølvblank, i god kondisjon og av topp matkvalitet. Skjellene er løse og fisken kan lett skades. Det er liten forskjell på nygåtte hanner og hunner, men hannene kan ha en liten krok på̊ underkjeven. Eventuelle lakselus vil falle av etter noen få dager i elva.
Veterinærinstituttet har satt ut befruktet rogn i Homla. Rogna kommer fra stamfisk som ble tatt opp fra Homla høsten 2020.
I forbindelse med at Nordic Mining er pålagt overvåking av smoltutvandringen, har Skandinavisk Naturforvaltning satt opp videoovervåking.
NTNU Vitenskapsmuseet fikk i 2020 i oppdrag av Nye Veier å kartlegge hvordan villaks og sjøørret bruker området ved Hellstranda hvor det er planlagt utbygging av ny E6.
Det er begrensede gytemuligheter for laksen nedstrøms Skotfoss. Bliva utmerker seg positivt.
Også i år har Otra Laxefiskelag utført Elfiske i sidebekker.
Resultatene er gitt i vedlagt fil. Det er greit med ungfisk i bekkene.